تشخیص سکته قلبی از روی نوار قلب

نقش نوار قلب در تشخیص سکته قلبی

نوار قلب یکی از چندین آزمایشی است که می تواند به تشخیص سکته قلبی یا حمله قلبی کمک کند. معمولاً یکی از اولین غربالگری‌هایی است که زمانی که فردی با علائم حمله قلبی به بیمارستان مراجعه می‌کند، انجام می‌شود. از آنجایی که بافت آسیب دیده قلب تمایل دارد جریان منظم انرژی الکتریکی در سراسر قلب را مختل کند، گرفتن نوار قلب می تواند فوراً کمک کند تا مشخص شود آیا مشکلی وجود دارد یا خیر. علاوه بر نشان دادن احتمال آسیب عضله قلب، نمایش غیرطبیعی نوار قلب ممکن است نتیجه کاهش جریان خون از طریق عروق کرونر باشد. این مساله  محرک اغلب حملات قلبی است.

تشخیص زودهنگام و سریع سکته (حمله قلبی) چگونه است؟

در حالت ایده‌آل، پزشک باید شما را در طول معاینات منظم از نظر عوامل خطر که می‌تواند منجر به حمله و سکته قلبی شود، غربالگری کند. حمله قلبی اغلب در شرایط اضطراری تشخیص داده می شود. اگر حمله قلبی داشته اید یا دارید، پزشک اقدامات فوری برای درمان بیماری شما انجام خواهد داد. اگر بتوانید به سؤالات پاسخ دهید، ممکن است در مورد علائم و سابقه پزشکی از شما سؤال شود.

آزمایشات برای تشخیص سکته قلبی عبارتند از:

• الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG): این اولین آزمایشی که برای تشخیص حمله قلبی انجام می شود، سیگنال های الکتریکی را هنگام عبور از قلب ثبت می کند. تکه های چسبنده (الکترود) به قفسه سینه و گاهی اوقات دستها و پاها متصل می شوند. سیگنال ها به صورت امواج نمایش داده شده بر روی مانیتور یا چاپ روی کاغذ ثبت می شوند.
• آزمایشات خون: برخی از پروتئین های قلب پس از آسیب قلبی در اثر حمله قلبی به آرامی به خون نشت می کنند. برای بررسی این پروتئین ها (مارکرهای قلبی) می توان آزمایش خون انجام داد.
• اشعه ایکس قفسه سینه: رادیوگرافی قفسه سینه وضعیت و اندازه قلب و ریه ها را نشان می دهد.
• اکوکاردیوگرافی: امواج صوتی (اولتراسوند) تصاویری از قلب متحرک ایجاد می کند. این آزمایش می تواند نحوه حرکت خون در قلب و دریچه های قلب را نشان دهد.
• کاتتریزاسیون کرونر (آنژیوگرافی): یک لوله بلند و نازک (کاتتر) در یک سرخرگ، معمولاً در ساق پا، وارد می شود و به سمت قلب هدایت می شود. رنگ از طریق کاتتر جریان می یابد تا به شریان ها کمک کند تا در تصاویر ساخته شده در طول آزمایش واضح تر نشان داده شوند.
• توموگرافی کامپیوتری قلب (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI): این آزمایشات تصاویری از قلب و قفسه سینه ایجاد می کند. سی تی اسکن قلب از اشعه ایکس استفاده می کند. MRI قلب از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری از قلب شما استفاده می کند. برای هر دو آزمایش، شما معمولاً روی میزی دراز می کشید که داخل یک دستگاه لوله مانند بلند است.

تعیین محل و تشخیص سکته (حمله قلبی) با استفاده ازECG چگونه است؟

محل انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) را می توان با تجزیه و تحلیل تغییرات خاصی که در نوار قلب رخ می‎دهد، تعیین کرد. برای تعیین محل انفارکتوس میوکارد با استفاده از ECG می توان از تغییرات قطعه ST استفاده کرد. قطعه ST بخشی از ECG است که زمان بین پایان انقباض بطن و استراحت بطن را نشان می دهد که به صورت دقیق‏تر زمان بین دپلاریزاسیون بطنی و رپلاریزاسیون بطنی می‏گویند.

صعود و ارتفاع‎گیری قطعه ST نشان می دهد که حمله قلبی بر ضخامت کامل دیواره قلب اثر گذاشته، در حالی که فرورفتگی قطعه ST نشان می دهد که حمله قلبی بر لایه داخلی دیواره قلب تأثیر گذاشته است. لیدهای ECG که تغییرات قطعه ST را نشان می دهند مربوط به ناحیه ای از قلب است که تحت تأثیر حمله قلبی قرار گرفته است.

تفسیر ECG بر تجزیه و تحلیل لیدهای خاصی که روی بدن بیمار قرار داده شده است، متکی است. چندین لید ECG وجود دارد که می تواند برای تعیین محل انفارکتوس میوکارد استفاده شود. به عنوان مثال، لیدهای V1 تا V4 برای تشخیص انفارکتوس میوکارد دیواره قدامی، لیدهای II، III و aVF برای تشخیص انفارکتوس میوکارد دیواره تحتانی و لیدهای I، aVL، V5 و V6 برای تشخیص انفارکتوس میوکارد دیواره جانبی استفاده می شوند.

توجه به این نکته ضروری است که تغییرات ECG به تنهایی نمی تواند محل دقیق حمله قلبی را تعیین کند. سایر آزمایشات تشخیصی مانند اکوکاردیوگرافی، MRI قلب و آنژیوگرافی عروق کرونر ممکن است برای تأیید تشخیص و تعیین میزان آسیب مورد نیاز باشد.

ارزیابی شدت حمله قلبی با استفاده از نوارقلب

ارزیابی شدت حمله قلبی شامل تجزیه و تحلیل اجزای مختلف شکل موج ECG برای ارزیابی میزان آسیب به عضله قلب است. در اینجا چند فاکتور کلیدی وجود دارد که برای ارزیابی شدت حمله قلبی در نظر گرفته می شود:

• صعود قطعهST: در طول حمله قلبی، خون رسانی ناکافی به عضله قلب وجود دارد که منجر به ایسکمی می شود. این را می توان به صورت صعود و ارتفاع‏گیری قطعه ST در ECG مشاهده کرد. هر چه ارتفاع بیشتر باشد، احتمال آسیب میوکارد شدیدتر است.
• گسترش موج Q: رشد قابل توجه موج Q در ECG نشان دهنده انفارکتوس میوکارد شدید است که آسیب گسترده تر به عضله قلب را نمایان می‏کند.
• دامنه کل انحراف قطعهST: ارزیابی دامنه کل انحراف قطعه ST (ارتفاع قطعه ST + فرورفتگی قطعه ST) اندازه گیری کلی از میزان آسیب میوکارد و ایسکمی را فراهم می کند.
• وجود وارونگی موج T: وارونگی موج T در ECG می تواند نشان دهنده ایسکمی میوکارد باشد، به ویژه اگر در لیدهایی وجود داشته باشد که مربوط به ناحیه آسیب دیده قلب است. وجود و عمق وارونگی موج T می تواند نشانه ای از شدت حمله قلبی باشد.
• وجود آریتمی: حملات قلبی می تواند باعث ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی) شوند. نوع و شدت آریتمی های مشاهده شده در ECG می تواند اطلاعات بیشتری در مورد میزان آسیب میوکارد ارائه دهد. بطور مثال اگر بعد از چندین صعود قطعه ST ریتم فیبریلاسیون بطنی شروع شود نشان‏دهنده آسیب شدید و خطرناک میوکارد است.

متمایز کردن حملات قلبی از سایر مشکلات قلبی در نوار قلب

تمایز حملات قلبی از سایر مشکلات قلبی در الکتروکاردیوگرام می تواند چالش برانگیز باشد اما برای تشخیص به موقع و درمان مناسب بسیار مهم است. در اینجا برخی از ویژگی های کلیدی وجود دارد که باید به دنبال آنها باشید:

• صعود قطعه ST: بالا رفتن قطعه ST یکی از ویژگی های بارز حمله قلبی است. در صورت وجود علائمی مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس، صعود قطعه ST معمولاً نشان دهنده آسیب مداوم یا اخیر میوکارد است. اگر در این حالت موج T نیز پیک بزرگتری نسبت به حالت نرمال داشته باشد این به معنای انسداد کامل یک شریان اصلی است.

از طرف دیگر، یک حمله قلبی غیر صعود قطعه ST در نوار قلب به روش های زیر نشان داده می شود که نشان دهنده انسداد نسبی شریان است:

• صعود ST گذرا: قطعه ST برای یک دوره کوتاه بالا می‏رود.فرو رفتگی ST: بخش ST به زیر خط پایه طبیعی می رسد.

• وارونگی موج T: در حالی که صعود قطعه ST نشان دهنده حمله قلبی حاد است، وارونگی موج T را می توان در شرایط حاد و مزمن مشاهده کرد. با این حال، وارونگی موج T مرتبط با صعود قطعه ST به شدت حاکی از حمله قلبی است.

تشخیص سکته قلبی با استفاده از دستگاه نوار قلب زیستل

دستگاه نوار قلب زیستل یک وسیله‌ی تشخیصی است که برای ضبط فعالیت الکتریکی قلب (الکتروکاردیوگرافی یا ECG) به کار می‌رود. تشخیص سکته قلبی با استفاده از این دستگاه با تحلیل نمودارهای الکتروکاردیوگرافی انجام می‌شود. این دستگاه قابلیت این را دارد که با دقت و کیفیت یک دستگاه نوار قلب بیمارستانی ضبط سیگنال قلبی یا ECG را انجام دهد و در قالب یک نوار قلب استاندارد خروجی ارائه دهد تا بتوانید آن را با استفاده از نرم افزار زیستا با پزشک متخصص به اشتراک بگذارید. در زیر توضیحاتی در مورد چگونگی این فرآیند آورده شده است:

• ضبط الکتروکاردیوگرافی (ECG)

• تحلیل نمودار ECG

• شناسایی علائم سکته قلبی

• تایید تشخیص

تشخیص سکته قلبی نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق و تخصصی توسط پزشک دارد. اگر فردی احساس مشکوک به علائم سکته قلبی داشته باشد، بهتر است فوراً به مراکز درمانی مراجعه کرده و توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرد.